اتوکد خانه لاری ها یزد؛ دانلود پلان خانه لاری های یزد [DWG]

این خانه دو خروجی فرعی و اصلی دارد که خروجی اصلی آن، در بخش غربی واقع شده و به‌وسیله یک دهلیز و هشتی به حیاط اندرونی می‌رسد و خروجی فرعی ساختمان نیز در ضلع شمالی قرار گرفته که به حیاط بیرونی متصل می‌شود. از در اصلی كه عبور كنیم، وارد هشتی خانه لاری‌های یزد می‌شویم.

خانه لاری‌ها (موزه اسناد تاریخی یزد) مساحتی حدود ۱۷۰۰ مترمربع و زیربنایی برابر با ۱۲۰۰ مترمربع دارد که در ۴ جبهه احداث شده است. جبهه جنوبی با یک تالار و بادگیر معروف به تابستان نشین، ضلع مقابل آن مشهور به زمستان نشین، ضلع غربی به‌عنوان فضای بهارخواب و قسمت شرقی هم با در برگرفتن اتاق آیینه، مطبخ، سرداب و سایر فضاها مناسب فصل پاییز بوده است؛ البته قسمت پاییزه خانه چون بیشترین سهم از گرما و آفتاب را داشته، كمتر مورداستفاده قرار می‌گرفته است. بخش‌های خدماتی همچون مطبخ و اسطبل نیز جدا از بخش‌های مسکونی خانه ساخته شده‌است.

تحلیل معماری خانه تاریخی لاری های یزد

مجموعاً ۲۲ اتاق، در خانه لاری‌ها وجود دارد که با نام‌ها و کاربری متفاوتی شناخته می‌شوند. اتاق‌های ارسی، درهای ویژه‌ای دارند که به‌صورت کشویی و رو به بالا باز می‌شوند. اتاق‌های پنج‌دری، برای دور هم‌نشینی خانواده و اتاق‌های سه‌دری هم مخصوص کودکان می‌باشد. تمام اتاق‌ها سه پله، بالاتر از سطح حیاط قرار دارد و با درهای چوبی از درون به هم مرتبط هستند. زیباترین اتاق، یک اتاق پنج‌دری به نام «تالار آیینه» است که محل پذیرایی از مهمانان بوده است.

این خانه دارای سه حیاط است که حیاط اصلی (اندرونی) در جهت جنوب غرب به شمال شرق قرار گرفته است. حیاط بیرونی مخصوص محل اسكان و پذیرایی از مهمانان بوده و حیاط سوم هم کوچک‌تر از دو حیاط دیگر است. در ضلع جنوب غربی حیاط اصلی، بزرگ‌ترین ایوان خانه با دیواری بلند قرار دارد. با توجه به جهت تابش آفتاب، این ایوان به‌منظور ایجاد سایه برای فصل‌های گرم سال در نظر گرفته شده است. برای مطالعه بیشتر درباره معماری خانه های تاریخی یزد مقاله “بازشناسی اصول معماری در خانه های تاریخی یزد” را دنبال کنید.

در ضلع شمال شرقی و جنوب شرقی نیز برخلاف بخش غربی، فضای ساختمان کاملاً بسته است. ضلع شمال شرقی، فضایی بسته و آفتاب‌گیر برای زمستان می‌باشد و یک ایوان کوچک دارد، ضلع جنوب شرقی هم شامل یک اتاق پنج‌دری و یک اتاق سه‌دری است که در بین و اطراف اتاق‌ها، تعدادی ایوان و راهروی کوچک در قالب فضاهای نیمه‌باز به چشم می‌خورد. در ضلع شمال غربی خانه، ترکیبی از فضاهای باز و بسته وجود دارد.

مباحث اقلیمی و تنظیم شرایط محیطی

خانه لاری ها متناسب با اقلیم شهر یزد احداث شده است. یکی از اهداف مهم طراحی متناسب با اقلیم به حداقل رساندن هزینه لازم برای حفظ شرایط مطلوب و آسایش در فضای داخل ساختمان می‌باشد. بدیهی است با توجه به اقلیم گرم و خشک منطقه استفاده از خنکی هوا و تهویه مناسب اهمیت زیادی خواهد داشت.

در شهر یزد خانه های حیاط مرکزی کاملاً به صورت درونگرا ساخته می شدند و ارتباط بسیار کمی با فضای خارج داشتند. شکل کلی بناهای سنتی به شکل مکعب مستطیل و کشیده بوده و معمولاٌ به صورت گسترش در سطح ساخته می شوند. در خانه لاری ها ارسی ها تابش خیره کننده آفتاب را کنترل می کنند و سقف و آسمانه بنا متناسب با اقلیم ساخته شده است.

مصالح

مصالح به کار رفته در ساخت این خانه خشت و گل برای جرزها و گچ سفید در اندود اتاق ها است. استفاده از خشت، گل، آجر، کاه، گچ و ساروج در سازه بنا و دَم‌گیری گچی، نماسازی و به کارگیری تزیینات ویژه کاملا در ساختمان خانه مشهود است. در خانه‌های اعیانی وجود فضایی هنری با تزیینات آیینه‌کاری و گچ‌بری امری عادی به شمار می‌آید و این زیبایی‌ها در خانه لاری‌ها هم دیده می‌شود. تاب‌بندی و سیم گاکاری (کاربندی بالای درگاه‌ها)، ایجاد ستون‌ها و سرستون‌های رفیع در تالار و از همه بارزتر گره چینی در اتاق‌ها با شیشه‌های رنگی تزیینات چشم‌نوازی است که این بنا را تماشایی کرده‌اند.

دانلود پلان خانه لاری های یزد